3h:37 (GMT+7) - Thứ năm, 7/12/2023 Theo dõi MXH:

"Còn chúng tôi, chúng tôi phải làm gì" (Lc 3,10-18)

Bốn gợi ý giúp việc nuôi dạy trẻ dễ dàng hơn

20h:35 (GMT+7) - Chủ nhật, 11/06/2023

BỐN GỢI Ý GIÚP VIỆC NUÔI DẠY TRẺ DỄ DÀNG HƠN

Gregory Popcak

WHĐ (11.06.2023) – Là bậc cha mẹ, ai trong chúng ta cũng trải nghiệm và nhận thức rất rõ: Nuôi dạy con cái là một việc không chỉ khó khăn, mà còn là một thách đố liên lỉ.

Trong Thần học Thân xác, Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolo II dạy rằng: gia đình là trường học yêu thương và nhân đức; và cha mẹ là những thầy dạy đầu tiên của con cái. Thật vậy, cha mẹ là những người thầy vĩ đại vì cha mẹ đang dạy những bài học quan trọng nhất – mà theo nhãn quan của Thông điệp Evangelium Vitae, đó là làm thế nào để trải nghiệm "những giá trị giúp mỗi người sống cuộc đời của mình như một hồng ân".

Vậy làm sao để chúng ta chu toàn trọng trách của mình? Sẽ thật tuyệt vời nếu có một số phương cách giúp việc nuôi dạy con cái dễ dàng hơn.

Trong thực tế, có nhiều phương pháp khác nhau mà cha mẹ có thể lựa chọn, ví dụ như: sửa lỗi bằng lời nói, Time-out[1], khen thưởng, la mắng, đánh đòn, … Nhưng làm sao để bạn biết phương pháp nào sẽ thực sự hiệu quả?

Dưới đây là 4 gợi ý nhằm giúp bậc cha mẹ đánh giá sức mạnh của những phương pháp, mà nhờ đó, việc nuôi dạy con cái hữu hiệu hơn, và trở nên dễ dàng hơn.

1. Phương pháp không thể thay thế cho mối tương quan.

Một sự thật hiển nhiên trong tâm lý gia đình là "quy tắc mà không có tương quan sẽ dẫn đến nổi loạn". Phương pháp nuôi dạy con cái sẽ không hiệu quả nếu cha mẹ không có mối tương quan tốt với con cái.

Ví dụ: hiệu quả của phương pháp Time-out phổ biến chỉ đạt được khi dựa trên ý tưởng rằng đứa trẻ không muốn xa bạn. Nếu mối tương quan của bạn với con trở nên xấu đi đến mức trẻ thà xa bạn hơn là ở bên bạn, thì phương pháp Time-out lúc ấy trở thành phần thưởng chứ không phải là hình phạt đối với một hành vi xấu. Do đó, điều nghịch lý là, bạn càng sử dụng phương pháp Time-out thì hành vi của trẻ càng trở nên tồi tệ hơn.

Nếu bạn thấy rằng các phương pháp truyền thống này của mình không hiệu quả, thì có lẽ, đã đến lúc bạn nên dừng lại và tập trung vào việc phát triển mối tương quan với trẻ. Để làm điều này, bạn hãy dành thời gian riêng với trẻ mà không tập trung vào việc sửa lỗi hoặc dạy dỗ, mà có thể là cùng chơi một trò chơi mà trẻ thích hoặc chơi giỏi, hoặc làm một dự án mà trẻ cần bạn giúp đỡ,… chủ đích là để có sự tương tác và gắn kết.

Bạn sẽ thấy rằng khi mối tương quan của bạn với trẻ ở một vị trí tốt hơn, thì hầu như bất kỳ phương pháp nào bạn sử dụng cũng đều sẽ mang lại hiệu quả hơn.

2. Các phương pháp hiệu quả có thể áp dụng ngay.

Để đạt hiệu quả, một phương pháp phải là điều bạn có thể thực hiện ngay, vì nếu không thể áp dụng ngay lập tức, thì đó không còn là một phương pháp, mà chỉ là một lời đe dọa. Các lời đe dọa thường là nhân tố thúc đẩy rất yếu kém.

Một cách cụ thể, thay vì nói với trẻ rằng: "Nếu con không nghe lời, thì mẹ sẽ mang X đi" (một lời đe dọa) thì bạn hãy chỉ đơn giản là lấy X đi ngay lúc đó.

Ví dụ; Nếu đang nói điều gì đó, mà bạn nhận ra là trẻ đang phớt lờ bạn và chỉ tập trung vào màn hình, lúc ấy, bạn không cần phí lời để nói rằng: "Mẹ sẽ tắt Tivi nếu con không bắt đầu lắng nghe mẹ nói", nhưng bạn chỉ cần bước tới và tắt Tivi đi. Tức thì, trẻ sẽ tập trung sự chú ý vào bạn. Sau đó, bạn có thể tuỳ nghi quyết định bật lại Tivi khi nói chuyện với trẻ xong.

Vấn đề chúng ta cần nhớ là, một hệ quả không xảy ra ngay thì sẽ không có kết quả nào cả. Đừng lãng phí thời gian với những lời đe dọa, trái lại, hãy tập trung vào những phương pháp mà bạn có thể áp dụng ngay lập tức.

3. Những phương pháp hiệu quả đều có thể thực hiện dễ dàng và nhất quán

Kinh nghiệm thực tế cho thấy rằng, có rất nhiều kỹ năng nuôi dạy con cái là những ý tưởng tuyệt vời trên lý thuyết nhưng lại có xu hướng thất bại khi áp dụng.

Ví dụ: phương pháp dùng biểu đồ đánh giá bằng “sao” hoặc "thu tích điểm" mỗi khi trẻ có hành vi tốt. Đây là cách thế rất hay về mặt lý thuyết, và có hiệu quả nếu bạn sử dụng với một đứa trẻ, cho một vấn đề, và trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng sẽ rất khó theo kịp, khi áp dụng cho nhiều vấn đề và với nhiều trẻ.

Phương pháp tốt nhất là những phương pháp có thể áp dụng cách dễ dàng và nhất quán. Đừng phí thời gian với những kỹ thuật đòi hỏi quá nhiều nỗ lực để thực hiện và duy trì.

4. Những phương pháp hiệu quả giúp chỉ ra được điều tích cực ngược lại với điều xấu.

Những phương pháp hiệu quả không chỉ đơn thuần tập trung vào việc ngăn chặn hành vi xấu mà còn dạy "điều tích cực ngược lại" (nghĩa là hành vi mong muốn mà cha mẹ muốn thay thế hành vi tiêu cực). Không ít lần, cha mẹ hình dung rằng nếu họ làm đủ tốt để ngăn chặn hành vi xấu, thì hành vi tốt sẽ tự nhiên nảy sinh ở đúng vị trí của nó. Con người có xu hướng không làm theo cách đó. Nếu một đứa trẻ cư xử không đúng mực, đó là vì trẻ không biết phải làm gì thay vào đó, hoặc không biết làm điều mà trẻ biết là đúng trong hoàn cảnh cụ thể này như thế nào, hoặc khi trẻ bị những cảm xúc cụ thể đó lấn át. Để đạt hiệu quả, cha mẹ cần dạy trẻ phải làm gì để thay thế hoặc làm thế nào để thành công trong việc thực hiện hành vi thay thế trong bối cảnh này.

Đây là lúc phương pháp dùng hình phạt như la mắng hoặc đánh đòn trở thành phản tác dụng. Phương pháp này ngăn chặn hành vi xấu, nhưng không làm gì để dạy những kỹ năng mới. Cuối cùng, một số trẻ sẽ tự tìm ra những việc cần làm nhưng nhiều trẻ khác sẽ ngừng cố gắng. Những đứa trẻ ngừng cố gắng rốt cuộc sẽ trở nên miễn nhiễm với hậu quả hoặc hình phạt.

Bạn cần nhớ rằng: Bảo một đứa trẻ phải làm gì là chưa đủ. Chẳng hạn, khi còn nhỏ, tôi gặp khó khăn với môn toán. Có rất nhiều giáo viên bảo tôi phải làm gì, tôi đều không thể hiểu được, mãi cho đến khi có ai đó hướng dẫn tôi từng bước, lặp đi lặp lại, và dạy tôi cách sử dụng cùng công thức nhưng trong nhiều ngữ cảnh khác nhau.

Điều tương tự cũng đúng với một số trẻ em và hành vi. Sử dụng các kỹ thuật không chỉ ngăn chặn hành vi xấu mà còn dạy cách thực hiện từng bước "điều tích cực ngược lại" trong nhiều ngữ cảnh khác nhau là cách tốt nhất để đảm bảo rằng bạn không lãng phí năng lượng nuôi dạy con cái của mình.

***

Nuôi dạy con cái nên người, và nhất là trở thành Kitô hữu đích thực không chỉ là bổn phận mà còn là thiên chức, là ân ban của bậc cha mẹ. Những gợi ý trên đây, hy vọng sẽ giúp phần nào trong việc nuôi dạy trẻ dễ dàng hơn, để dù trong bất kỳ tình huống nào, những phương pháp này vẫn luôn được đặt nền trên tình yêu thương và hướng tới sự tích cực.

Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Chuyển ngữ từ: catholiceducation.org

 

CÁC TIN KHÁC
Diễn văn của Đức Thánh Cha dành cho cuộc họp nhằm bảo vệ trẻ vị thành niên và những người dễ bị tổn thương
Diễn văn của Đức Thánh Cha dành cho cuộc họp nhằm bảo vệ trẻ vị thành niên và những người dễ bị tổn thương
Sáng thứ Bảy, ngày 18. 11 Đức Thánh Cha Phanxicô đã tiếp kiến các tham dự viên cuộc họp Quốc gia lần thứ nhất nhằm bảo vệ trẻ vị thành niên và những người dễ bị tổn thương do Hội đồng Giám mục Ý tổ chức. Với chủ đề “Vẻ đẹp bị tổn thương. ‘Ta sẽ phục thuốc cho ngươi, các thương tích của ngươi, Ta sẽ chữa lành’” (Gr 30, 17), cuộc họp quy tụ các đại diện giáo phận và miền của các Trung tâm Lắng nghe và Dịch vụ Bảo vệ Trẻ em của Giáo hội Ý. Sau đây là nội dung bài Diễn văn của Đức Thánh Cha:
Chi tiết >>
Giới trẻ giáo xứ La Vân cầu nguyện cho những người đã qua đời
Giới trẻ giáo xứ La Vân cầu nguyện cho những người đã qua đời
Trong tâm tình của Tháng các linh hồn, vào lúc 20h thứ Ba ngày 7/11 vừa qua, được sự hướng dẫn của cha xứ, các bạn trẻ giáo xứ La Vân đã quy tụ về đất thánh của giáo xứ để cầu nguyện cho các linh hồn.
Chi tiết >>
Các câu trả lời của Đức Thánh Cha Phanxicô trong cuộc gặp gỡ các em thiếu nhi
Các câu trả lời của Đức Thánh Cha Phanxicô trong cuộc gặp gỡ các em thiếu nhi
Ngày 06.11.2023 vừa qua tại Roma, Đức Thánh Cha đã gặp gỡ khoảng 7500 thiếu nhi đến từ 84 quốc gia trên thế giới, trong đó có 5 trẻ em đến từ Việt Nam, và Ngài đã trả lời các câu hỏi của các em.
Chi tiết >>
Đức Thánh Cha gặp trẻ em đến từ khắp nơi trên thế giới
Đức Thánh Cha gặp trẻ em đến từ khắp nơi trên thế giới
Đức Thánh Cha gặp trẻ em đến từ khắp nơi trên thế giới
Chi tiết >>
Lễ mừng Thánh Têrêsa Avila - bổn mạng SVCG Phát Diệm lần thứ XVII
Lễ mừng Thánh Têrêsa Avila - bổn mạng SVCG Phát Diệm lần thứ XVII
Trong niềm hân hoan cùng toàn thể Hội thánh mừng kính thánh Têrêsa Avila, trong hai ngày 14-15/10, nhóm Sinh viên Công giáo (SVCG) Phát Diệm đã long trọng tổ chức chương trình mừng lễ bổn mạng lần thứ 17 tại khuôn viên nhà thờ giáo xứ Phúc Nhạc. Thánh lễ do Đức cha Phêrô Kiều Công Tùng chủ sự cùng với một số cha trong giáo phận.
Chi tiết >>
Sứ điệp của Đức Thánh Cha Nhân dịp kỷ niệm 180 năm Thành lập Hội Giáo hoàng Thánh nhi
Sứ điệp của Đức Thánh Cha Nhân dịp kỷ niệm 180 năm Thành lập Hội Giáo hoàng Thánh nhi
Hôm mồng 01.10, lễ thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu, trong khuôn khổ kỷ niệm 180 năm thành lập Hội Giáo hoàng Thánh nhi, hay còn gọi là Hội Nhi đồng Truyền giáo, Đức Thánh Cha đã gửi tới Đức Tổng Giám mục Emilio Nappa, Chủ tịch các Hội Giáo hoàng Truyền giáo, các nhà thừa sai trẻ em và thiếu niên, các phụ huynh, các nhà huấn luyện và các thân hữu của Hội một sứ điệp. Dưới đây là nội dung Sứ điệp của Đức Thánh Cha:
Chi tiết >>
Thư gửi sinh viên, học sinh Công giáo nhân dịp khai giảng năm học 2023 - 2024
Thư gửi sinh viên, học sinh Công giáo nhân dịp khai giảng năm học 2023 - 2024
Thư gửi sinh viên, học sinh Công giáo nhân dịp khai giảng năm học 2023 - 2024
Chi tiết >>
Tiếp Kiến Chung (09.08.2023) – Đại hội Giới trẻ Thế giới là ví dụ về một thế giới huynh đệ, không hận thù
Tiếp Kiến Chung (09.08.2023) – Đại hội Giới trẻ Thế giới là ví dụ về một thế giới huynh đệ, không hận thù
Trong bài giáo lý tại buổi tiếp kiến chung thứ Tư 9/8/2023, chia sẻ về Đại hội Giới trẻ Thế giới Lisbon mà ngài mới tham dự, Đức Thánh Cha nói rằng Đại hội Giới trẻ Thế giới là một minh chứng cảm động về sự hiện diện của Chúa Thánh Thần, Thần Khí của Chúa Kitô Phục Sinh, hoạt động trong tâm hồn và đời sống của các Kitô hữu trẻ khắp thế giới. Trong một thế giới bị xâu xé bởi nghèo đói, bất công và chiến tranh, Đại hội Giới trẻ là ví dụ về một thế giới huynh đệ không hận thù, không chiến tranh.
Chi tiết >>
Tòa Giám mục Phát Diệm
75 Phát Diệm Đông – Kim Sơn – Ninh Bình
ĐT: (+84) 229 3862 058 – Fax: (+84) 229 3862 724
Email: tgmpdiem@gmail.com
Ban Truyền thông Phát Diệm
Email: bttphatdiem@gmail.com
Kết nối với chúng tôi
Copyright © 2011-2020 Ban Truyền thông Phát Diệm