Saigon ngày 9 tháng 8 năm 2021
Thư gửi các chủng sinh Phát Diệm
Các con thân mến,
Ba tháng hè sắp kết thúc. Trong những ngày này, các chủng sinh sẽ “tự cách ly” một số ngày trước khi trở lại chủng viện bắt đầu niên khóa mới. Về phương diện y tế, việc cách ly nhằm bảo đảm không tạo ra lây lan virus khi các con từ khắp các địa phương qui tụ trong cộng đoàn chủng viện. Tuy nhiên, cha ao ước các con sống những ngày cách ly này như một cuộc rút lui vào nơi thanh vắng để sống kinh nghiệm thiêng liêng một cách sâu đậm. Cách ly thể lý chính là một cuộc đi vào sa mạc nội tâm để cầu nguyện, lắng nghe tiếng Chúa và nhìn lại bản thân.
Hơn một năm rưỡi qua, cả thế giới bị điêu đứng khủng hoảng vì đại dịch covid-19. Bệnh tật, đau đớn, nghèo đói, cô đơn, mất mát, tuyệt vọng, chết chóc… Virus corona làm đảo lộn toàn bộ cuộc sống nhân loại, trực tiếp hoặc gián tiếp, từ thể xác, tinh thần tới đời sống đức tin ; từ lãnh vực kinh tế, văn hóa, đến xã hội, chính trị ; từ bình diện cá nhân, gia đình, đến quốc gia, quốc tế…
Khủng hoảng bao trùm cuộc sống. Biết bao đau thương dồn dập xảy ra từng giờ từng ngày. Các con sống giữa lòng đại dịch. Miền đất Ninh Bình tương đối ít bị ảnh hưởng, nhưng không phải vì thế mà các con trở thành người xa lạ với những biến động khủng khiếp đang diễn ra ngay bên cạnh mình.
Những bản tin trên truyền hình và báo chí, những thông tin được nghe kể, những sự việc được chứng kiến,… không thể qua đi mà không dội lại nơi trái tim các con để biến thể thành một lời cầu nguyện, một kinh nghiệm nội tâm, một quyết tâm hành động. Không thể nào đọc một bài báo hay nghe kể một sự kiện để rồi chỉ kết thúc bằng câu : “khiếp quá nhỉ!”. Sau đó là chấm hết, là lãng quên, sau đó là trở lại với sự an toàn cá nhân, sau đó là tiếp tục sống như thể không có gì xảy ra. Chúng ta dễ trở thành những con người vô tâm vô cảm như thế đó.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói : Bước ra khỏi đại dịch covid này, thế giới không thể như cũ được nữa. Mọi sự sẽ phải thay đổi. Cũng thế, một ngày nào đó đại dịch sẽ qua đi, các chủng sinh không thể bước ra khỏi đại dịch này mà lại không được biến đổi sâu xa.
Mùa hè là thời gian thực tập mục vụ. Có thể có nhiều anh em đang nuối tiếc vì mùa hè này không được thực tập sinh hoạt mục vụ : không sinh hoạt Thiếu nhi Thánh Thể, không dạy giáo lý, tập hát, cắm trại, vv… Phần cha, cha lại thấy các con vừa trải qua một khóa đào tạo mục vụ rất hữu ích chưa hề có, trước đây chưa hề nghĩ tới, mà có nghĩ tới cũng chưa làm được. Một mùa hè ở tại gia đình và trong khuôn khổ giáo xứ để cùng với mọi người cảm nhận những lo âu bấp bênh, để cùng chịu những thiếu thốn khó khăn, để thấu hiểu những vấn đề sinh tử, đó không phải là khóa đào tạo mục vụ sao ? Mục vụ là gì nếu không phải là : “Vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo âu của con người ngày nay, nhất là của người nghèo và của bất cứ ai đang đau khổ, cũng là vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo âu của các môn đệ Chúa Kitô, và không có gì thực sự là của con người mà họ lại không cảm nhận trong đáy lòng họ” (Hiến chế Vui mừng và Hy vọng, số 1). Đây chính là cái gốc của mục vụ, là nền tảng và động cơ thúc đẩy tâm hồn mục tử. Rất nhiều khi người ta dừng lại ở các kỹ năng mục vụ và lầm tưởng đó là tất cả mục vụ. Nếu không có cái gốc của một tâm hồn biết rung cảm với “những ưu sầu và lo âu của người nghèo và đau khổ”, thì mọi kỹ năng sẽ có nguy cơ biến mục tử thành người quản lý xã hội chứ không thành một mục tử.
Thật ra, hoàn cảnh của địa phương Ninh Bình trong thời gian qua chưa chịu ảnh hưởng nặng nề bởi nguy cơ đại dịch như nhiều địa phương khác. Những đau thương của đại dịch có thể chưa thấm vào tâm tư máu thịt của các con đâu ! Một số người vẫn ung dung nhởn nhơ như thể không có gì xảy ra. Nếu các con cũng như thế thì quả thật là uổng phí một khóa đào tạo mục vụ sống động. Các con hãy đặt mình vào hoàn cảnh của người dân trong vùng có dịch để cảm nhận và thấm thía những nỗi đau thương và lo âu của đoàn chiên.
Thời gian đại dịch covid hơn một năm rưỡi qua đã để lại âm hưởng gì nơi lòng các con ?
Con số 4.307.161 người chết trong số 203.415.168 người bị nhiễm covid trên toàn thế giới (theo worldometers tính đến sáng ngày 9/8/2021) nói với các con điều gì ? Nhìn những quan tài xếp hàng dài trong sân chờ được đem đi chôn cất hoặc hỏa táng, hay thấy những hũ tro được giao về cho gia đình, lòng các con cảm nhận điều gì ?
Hình ảnh các bác sĩ và y tá dưới lớp áo bảo hộ giữa mùa hè chạy đua với thời gian cứu chữa bệnh nhân, không nề quản nóng bức, vất vả, hiểm nguy tới tính mạng ; nhiều ngày tháng cách xa gia đình, thậm chí không thể về chịu tang cha mẹ qua đời …, chả lẽ không nói với các mục tử tương lai được điều gì sao ?
Chúng ta cảm nhận được cuộc sống khó khăn thiếu thốn, thất nghiệp, đau khổ, cô đơn, thất vọng, của rất nhiều người, nhiều gia đình ; nhưng đàng khác, chúng ta cũng được chứng kiến tình liên đới của người dân ở khắp nơi cũng như sự hiệp thông của toàn Giáo hội, đã hết tình nâng đỡ chia sẻ cho nhau về tinh thần cũng như vật chất. Bài học nào cho các con ?
Ngay cả đời sống đức tin của Dân Chúa cũng bị ảnh hưởng : nhiều ngày nhiều tuần không được đến nhà thờ tham dự phụng vụ, đói khát Lời Chúa, đói khát Thánh Thể, mục tử nhớ cộng đoàn, đoàn chiên nhớ mục tử, anh chị em tín hữu nhớ nhau… Thánh lễ online, giáo lý online …, chúng ta có nhận ra “dấu chỉ của thời đại” và chuẩn bị cho một tương lai đòi nhiều thay đổi trong mục vụ ?
Nhiều, rất nhiều điều Chúa đang muốn nói với các con. Cha mong những ngày “cách ly” này là thời gian phong phú cho việc suy tư và cầu nguyện, chứ không chỉ là những ngày bị nhốt nhắm đến sự an toàn thể lý. Xin Chúa Thánh Thần là Đấng “yên ủi dạy dỗ chúng con làm những việc lành” soi sáng và biến đổi các con.
Cha gửi kèm theo đây một vài suy tư trích từ những điều cha đã viết trong các thư mục vụ như là những gợi ý để các con đào sâu thêm. Các con hãy viết ra những cảm nhận của chính mình.
Cầu chúc các con một niên khóa đào tạo mới đầy tràn ân sủng và bình an.
Hiệp thông trong Chúa Kitô.
PHỤ LỤC
- Trích Thư mục vụ gửi Dân Chúa TGP Saigon ngày 19-3-2020
Chiều kích thiêng liêng
“Tôi muốn nhân dịp này gợi lên một ít tâm tình đạo đức thiêng liêng để quí cha suy gẫm và chia sẻ lại cho giáo dân.
Nạn dịch tự nó là một sự xấu không ai muốn có. Tuy nhiên, là môn đệ Đức Kitô, chúng ta có thể nghe được tiếng Chúa và học được nhiều điều từ biến cố đau buồn này. Có thể kể ra một ít bài học dễ nhận ra :
- Chúng ta nhận ra rằng rốt cuộc con người chỉ là thụ tạo yếu đuối mỏng manh, hoàn toàn tùy thuộc vào Thiên Chúa là Chủ tể muôn loài. Virus corona dạy con người khiêm tốn hơn, biết sám hối và định hướng lại cuộc đời để hướng tới Thiên Chúa và vĩnh cửu.
- Thay vì cuộc sống xô bồ, vội vã hối hả và bị cuốn hút vào công việc và tiền bạc, con người biết sống chậm lại và cân nhắc đâu là điều thiết yếu và cái gì là phù du.
- Trước nguy cơ của đại dịch, có người tham lam ích kỷ, lợi dụng tình huống khó khăn của người khác để kinh doanh trục lợi, nhưng rất nhiều người đã biết liên đới, chia sẻ và giúp đỡ nhau.
- Chúng ta khâm phục và cám ơn sự quảng đại và can đảm của các bác sĩ, nhân viên y tế, những thiện nguyện viên, những người hy sinh sự an toàn của bản thân và gia đình để dám liều mạng cứu giúp bệnh nhân.
- Hàng quán vắng người, các điểm vui chơi giải trí đóng cửa, ngoài đường bớt xe cộ, người ta ở trong nhà nhiều hơn, nhờ đó có thể học thinh lặng và thấy được giá trị của đời sống nội tâm, dành nhiều thời gian để sống cho những người thân yêu trong gia đình, hoặc đọc sách hay sống gần thiên nhiên nhiều hơn.
- Một virus nhỏ bé lại có khả năng đảo lộn cuộc sống của cả thế giới. Còn biết bao sức mạnh khác của muôn loài trong hoàn vũ. Đã có nhiều lúc thiên nhiên “nổi loạn” với con người. Chúng ta được dạy cần phải tôn trọng thiên nhiên theo ý định của Thiên Chúa sáng tạo, và sử dụng vạn vật với lương tâm đạo đức và tinh thần trách nhiệm.
- Người Kitô hữu tin vào sức mạnh của lời cầu nguyện, và đây là điều chúng ta phải cống hiến cho thế giới. Vào thời điểm này, nhân loại vẫn hoàn toàn bất lực. Có cảm nhận về sự bất lực của mình, chúng ta mới nhận ra quyền năng của Thiên Chúa, và ý thức hơn rằng cầu nguyện chính là sứ mệnh cao cả của Hội Thánh. Chúng ta hãy phó thác vào quyền năng của Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót. Xin Chúa ban ơn cho các nhà khoa học sớm tìm ra phương thuốc chữa trị và phòng ngừa. Nguyện xin Đức Mẹ là Mẹ từ ái của toàn thể nhân loại thương chữa lành thế giới. Xin thánh Giuse là Đấng bảo vệ Hội Thánh gìn giữ Dân Chúa được bình an.
- Lời cầu nguyện của chúng ta chắc chắn sẽ được Chúa nhậm lời. Tuy nhiên, Chúa không muốn đáp ứng lời cầu nguyện ngay lập tức như khi chúng ta trả tiền để mua một món hàng. Khi đứa con không vâng lời cha mẹ, nghịch ngợm đến nỗi bị thương chảy máu, nhiều lúc cha mẹ để đứa bé khóc lóc kêu la thật lâu, không phải vì không thương con, nhưng vì muốn đứa con thấm thía sự đau đớn để từ nay ngoan hơn. Nhiều lúc ta phải chịu nhiều đau khổ để thấm thía một bài học trong đời. Cũng vậy Chúa muốn chúng ta kiên trì cầu nguyện, khao khát mong mỏi, vì cần có thời gian để chúng ta có thể thấm thía các bài học Chúa muốn dạy. Virus nhỏ bé dường như vô hình lại có sức thay đổi lối sống con người. Nếu chúng ta biết mở mắt và lắng nghe, mùa tai họa lại thành mùa ân phúc.”
- Thư Mục vụ gửi Dân Chúa TGP Saigon ngày 27-07-2021
Quí cha và anh chị em thân mến,
Trong những ngày này, tình hình đại dịch tại thành phố ngày càng nghiêm trọng. Số ca nhiễm và tử vong ngày càng tăng cao; lệnh giãn cách xã hội ngày càng siết chặt hơn với hy vọng sớm chấm dứt chuỗi lây lan. Điều đó có nghĩa là cuộc sống của rất nhiều người dân ngày càng khó khăn hơn, tiếng kêu cứu của những người nghèo đói ngày càng thống thiết hơn, nỗi ưu tư lo lắng ngày càng nặng nề hơn.
Trước tình cảnh này, chính Chúa lên tiếng: “Thầy chạnh lòng thương đám đông… họ không có gì ăn” (Mc 8, 2). “Thầy chạnh lòng thương” dịch sát là “ruột gan Thầy quặn đau”. Ruột gan chúng ta cũng quặn đau. Lúc này làm sao chúng ta còn có thể lừng khừng dửng dưng trước những đau khổ về tinh thần cũng như thể xác của anh chị em chúng ta!
- Tôi mời gọi tất cả mọi người, mọi gia đình và cộng đoàn cầu nguyện nhiều hơn, khẩn thiết hơn, tin tưởng phó thác hơn. Virus vô hình dường như đang cười nhạo mọi tự kiêu tự mãn của con người. Chúng ta hãy quì xuống, hãy cúi đầu, hãy khẩn khoản nài xin Chúa thương xót toàn thể nhân loại.
- Cùng với lời cầu nguyện, tôi mời gọi anh chị em tích cực hơn, năng động hơn, dấn thân hơn, nhiệt tình hơn, để giúp đỡ những người đang gặp khó khăn đau khổ. Cũng như các Tông đồ khi xưa, chúng ta dễ phủi tay trốn trách nhiệm: “Xin Thầy cho giải tán dân chúng đi”. Thầy quặn đau, nên Thầy không giải tán, mà lại ra lệnh: “Chính anh em hãy cho họ ăn đi” (Mc 6, 37).
- Chỉ có các cha xứ và các gia đình mới biết được những người nghèo khổ đang ở tản mát khắp nơi trong địa bàn giáo xứ. Vì thế, mặc dù không thể ra khỏi nhà trong thời gian giãn cách, xin quí cha, các đoàn thể và các gia đình hãy tìm kiếm cho ra những người khó khăn, không phân biệt tôn giáo. Người nghèo khó vẫn có đó, nhưng âm thầm ẩn khuất đâu đó, khó nhận ra nếu không tinh ý; tiếng kêu của họ thều thào yếu ớt, khó nghe được nếu ta không thính tai.
- Các cha chánh xứ trước hết hãy tổ chức và huy động nguồn lực trong giáo xứ của mình để giúp đỡ các gia đình khó khăn, như nhiều giáo xứ và dòng tu đã làm. Khả năng của anh chị em chỉ là “năm chiếc bánh và hai con cá”, nhưng trong khi chúng ta làm tính chia, chính Chúa sẽ lại làm tính nhân. Trong công việc này, vai trò của cha chánh xứ mang tính quyết định. Chúng ta đóng cửa nhà thờ, chứ không đóng cửa lòng.
Chúng ta còn có sự hỗ trợ từ sự giúp đỡ của các giáo phận theo lời mời gọi của Đức Cha Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam. Vì thế, các giáo xứ báo cho Ban Caritas của Tổng giáo phận biết các nhu cầu cụ thể, và cha Chánh Văn phòng của Hội đồng Giám mục sẽ phối hợp với Caritas Tổng giáo phận để cung cấp những nhu cầu thiết yếu sao cho hài hòa cân đối.
- Ngoài việc “cho kẻ đói ăn”, các môn đệ Chúa Kitô còn có bổn phận “yên ủi kẻ âu lo”. Nỗi lo âu kéo dài tạo nên áp lực tâm lý rất lớn, dẫn đến căng thẳng, mệt mỏi buông xuôi, thậm chí thất vọng. Có những người trong gia đình chào nhau đi cách ly, nhưng sau thời gian ngắn, người ở nhà nhận lại chỉ còn là một hũ tro. Trong những ngày qua, đã có nhiều người tuyệt vọng tự tìm đến cái chết. Xin quí cha và anh chị em chủ động gọi điện thoại thăm hỏi khích lệ những người đang đau khổ. Quí cha hãy kiên nhẫn lắng nghe tâm sự của những người không còn biết bám víu vào đâu.
Những ngày tháng này, hơn lúc nào hết, chúng ta cần sự hiệp thông cụ thể với nhau. Quí cha và cộng đoàn giáo xứ, các đoàn thể, hãy sử dụng mạng xã hội để kết nối, chia sẻ thông tin, khích lệ nâng đỡ nhau. Mỗi người hãy là dụng cụ cho lòng thương xót của Chúa, hãy là môi miệng của Chúa, đôi tay đôi chân của Chúa.
Anh chị em thân mến,
Đây là thời điểm Chúa đang tập cho chúng ta thoát ra khỏi mình để nghĩ tới tha nhân. Chúng ta đừng trốn trách nhiệm khi hỏi “Ai là anh em của tôi?”; trái lại, hãy “tỏ ra mình là người thân cận” với người đau khổ (x. Lc 10, 25-37). “Vào buổi xế chiều của cuộc đời, chúng ta sẽ bị xét xử về tình yêu” (Thánh Gioan Thánh Giá).
Nguyện xin Chúa là Cha giàu lòng thương xót ban bình an cho nhân loại. Nguyện xin Đức Maria là Mẹ nhân loại và thánh Giuse, Đấng bảo vệ Hội Thánh, gìn giữ anh chị em.