Cô Bé Hi Vọng- tác giả: Charles Péguy
(Trong Sứ điệp gửi cho Giới trẻ Thế giới lần thứ 38, 26.11.2023, Đức Thánh Cha Phanxicô đã trích dẫn một đoạn thơ của thi sĩ Charles Péguy (1783-1914) trong bài "Cánh cửa mầu nhiệm của nhân đức thứ hai" về Đức Cậy. Sau đây xin giới thiệu với quý độc giả bản dịch thi phẩm này).
1
Bé gái mà Ta yêu thích hơn cả chị Tin
-Chúa thầm thì-
Đó chính là bé Hi Vọng.
Người luôn khiến cho Ta ngạc nhiên
Đó cũng là bé Hi Vọng
Thật không thể tin được
Bé Hi Vọng dẫu vô cùng nhỏ bé
Như chẳng là gì cả
Cô bé chỉ là…
Bất tử thôi!
2
Vì ba thần đức của Ta
-Chúa phán-
Ba nhân đức do Ta tác sinh
Ba con gái cưng của ta
Như những sinh linh khác
Thuộc chủng tộc loài người.
Chị Tin là nàng Dâu chung thủy
Chị Mến là Mẹ hiền đầy tâm huyết yêu thương
Như người chị cả
Hay như người mẹ thứ hai.
3
Riêng bé Hi Vọng không là gì cả
Giáng Sinh vừa qua em mới chào đời
Đang vui chơi với anh chàng tháng Giêng
Với đám linh sam Đức phủ đầy sương giá
Với chú bò, cô lừa bằng gỗ
Với từng bức tranh nho nhỏ xinh xinh
Với chiếc nôi rơm khô thú vật chê bỏ
Từng cọng gỗ khô khỏng chênh chao.
4
Nhưng chính cô bé vượt muôn ngàn tinh tú
Dù em chẳng là gì cả
Thân liễu yếu đào tơ
Lại kéo tất cả mọi người
Băng qua thế giới này
Băng qua thế giới khác
Như ngôi sao dẫn đường cho ba Vua
Từ phương Đông xa xăm
về bên Máng Cỏ nơi Con ta ngự
Như ngọn lửa run rẩy mong manh
Một mình em uốn nắn đức hạnh và thế giới.
5
Một ngọn lửa xé toạc những màn đêm vĩnh cửu
Linh mục tuyên xưng
Thừa tác viên của Chúa hỏi:
- Ba nhân đức đối thần là gì?
Đứa trẻ đáp:
- Thưa: Ba nhân đức đối thần là Tin-Cậy-Mến.
- Tại sao gọi là các nhân đức đối thần?
- Thưa, vì chúng liên quan trực tiếp với Thiên Chúa.
- Thế, Đức Cậy là gì?
- Thưa, đó là nhân đức siêu nhiên. Nhờ đó chúng ta trông đợi nơi Thiên Chúa với lòng tin cậy, nhờ ân sủng của Ngài nơi trần gian và vinh quang vĩnh cửu đời sau.
- Hãy đọc Kinh Cậy.
- “Lạy Chúa con, con trông cậy vững vàng, vì công nghiệp Đức Chúa Giêsu thì Chúa sẽ ban ơn cho con giữ đạo nên ở đời này, cho ngày sau được lên Thiên đàng xem thấy mặt Đức Chúa Trời hưởng phúc đời đời, vì Chúa là đấng phép tắc và lòng lành vô cùng đã phán hứa sự ấy chẳng có lẽ nào sai được. Amen”.
6
Con ơi, người ta hay quên: bé Hi Vọng là một nhân đức
Đó là một nhân đức đối thần
Trong ba chị em, có lẽ bé đẹp lòng Thiên Chúa nhất
Vì chắc chắn em là người gặp khó khăn nhất
Có lẽ em là gặp khó khăn duy nhất
Và chắc chắn em đẹp lòng Chúa nhất.
7
Chị Tin thì tin lẽ hiển nhiên
Chị Tin tự mình bước đi
Để tin chỉ cần đón nhận mọi sự vốn là
Chỉ cần ngắm nhìn là thấy.
Để không tin, người ta phải cưỡng lại
Tự hành hạ bản thân
Tự dằn vặt chính mình
Tự làm mình khó chịu
Tự làm cứng lòng mình
Lộn ngược bản thân
Lật ngược chính mình
Đứng dậy.
8
Chị Tin thì hoàn toàn tự nhiên
Hoàn toàn sống động
Rất đơn giản, đến tức thời
Đến tuyệt vời
Đó là người phụ nữ thiện lành
Như một bà lão tốt bụng
Như một giáo dân ngoan đạo
Một con chiên giáo xứ
Một giáo dân khiêm nhường
Kể chúng ta nghe những câu chuyện ngày xưa
Những câu chuyện xảy ra thời cổ đại.
9
Con ơi,
Để không tin
Người ta phải bưng tai bịt mắt mình lại
Không nhìn thấy, để không tin.
10
Chị Mến là mến tự nhiên
Mà rất tiếc phải ra khỏi mình
Để yêu người lân cận
Con phải biết quên đi bản thân
Chỉ cần nhìn vào bao nhiêu đau khổ
Vì không yêu thương tha nhân
Người ta phải sống miễn cưỡng
Tự hành hạ bản thân
Tự làm khổ chính mình
Trong tâm chất phiền não
Lòng ra chai đá
Làm tổn thương chính mình
Làm biến chất chính mình
Lộn ngược bản thân
Đảo ngược chính mình
Đứng dậy.
11
Chị Mến thì tự nhiên
Như dòng nước tự do tuôn chảy
Vô cùng giản dị, tốt bụng tuyệt vời
Đó là chuyển động đầu tiên của trái tim
Động thái đầu tiên thật tốt lành
Chị Mến vừa là mẹ vừa là chị cả
Con ơi
Để không yêu tha nhân
Con phải bưng mắt bịt tai
Trước bao nhiêu tiếng kêu đau khổ.
12
Nhưng bé Hi Vọng không phải tự mình mà có
Không tự đi một mình
Để hi vọng, con ơi, người ta phải thấy hạnh phúc
Được đón nhận một ân sủng lớn lao.
Chị Tin thì dễ tin
Không tin là điều không thể.
Chị Mến thì dễ mến
Không yêu là điều không thể.
13
Nhưng Bé Hi Vọng thật là khó khăn
Với giọng thâm trầm và hổ thẹn
Vừa dễ dàng và vừa khó khăn là tuyệt vọng
Đó là cơn cám dỗ lớn lao.
Bé Hi Vọng tiến bước giữa hai người chị
Người ta không chú ý đến em
Trên con đường cứu độ
Trên con đường xác phàm
Trên con đường cứu độ gian nan
Trên con đường vô tận
Trên con đường giữa hai người chị
Bé Hi Vọng âm thầm tiến bước.
14
Giữa hai chị gái lớn
Một người đã kết hôn và một người đã làm mẹ
Dân theo Đạo chỉ lưu tâm đến hai chị thôi
Người đầu tiên và người cuối cùng
Ai đi vội vàng nhất
Trong thời điểm hiện tại
Trong khoảnh khắc nhất thời trôi qua
Dân theo Đạo chỉ nhìn thấy hai chị lớn
chỉ chăm chú theo dõi hai chị thôi
Một đi bên phải và một bước bên trái
Hầu như không nhìn thấy cô bé bên trong
Em nhỏ đang còn tập đi
Từng bước, từng bước
Mất hút giữa tà áo của hai người chị
Người ta tưởng hai chị lớn dắt dìu em nhỏ
Đi giữa hai người
Để kéo người ta theo đường cứu độ gian nan.
Họ mù quáng không thấy điều ngược lại
Chính bé Hi Vọng đi giữa kéo hai chị mình
Không có em, họ sẽ chẳng là gì cả
Hai người thiếu phụ luống tuổi rồi
Cuộc đời bị vò nát nhuốm màu
Chính cô bé điều khiển tất cả.
15
Vì chị Tin chỉ nhìn thấy những gì hiện hữu
Còn bé Hi Vọng thấy cả điều sẽ xảy ra
Chị Mến chỉ yêu những gì đang hiện hữu
Còn bé Hi Vọng yêu cả điều sẽ xảy ra
Chị Tin nhìn thấy những gì là
Trong thời gian và trong vĩnh cửu
Riêng bé Hi Vọng thấy những gì sẽ đến
Trong thời gian và trong vĩnh cửu
Tắt một lời, thấy tương lai của cõi vĩnh hằng.
16
Chị Mến yêu những gì đang có
Trong thời gian và trong cõi vĩnh hằng
Mến Chúa và yêu tha nhân
Như chị Tin nhìn thấy
Thiên Chúa với công trình sáng tạo.
17
Nhưng bé Hi Vọng yêu những gì sẽ xảy ra
Trong thời gian và trong vĩnh cửu
Là tương lai của cõi vĩnh hằng
Bé nhìn thấy những gì chưa thấy
Bé nhìn thấy những gì sẽ xảy ra
Bé yêu những gì chưa có
Bé yêu những gì sẽ đến
Trong tương lai của cõi vĩnh hằng
Trên con đường khúc khuỷu đầy cát và khó khăn
Trên sườn đồi núi trập trùng
Như lơ lửng trên vòng tay của hai người chị
Dù không ai nắm tay em kéo đi
Cô bé Hi Vọng
Không ngừng tiến bước.
18
Trông như em để hai chị kéo mình đi
Như đứa trẻ không còn đủ sức
Dòng người chạy theo em dù bước cao bước thấp
Sự thật thì, chính em kéo hai người
Chính em hướng dẫn
Giúp mọi người bước đi
Mỗi ngày lại bắt đầu
Và em giúp mọi người dìu nhau
Ai nấy đều cố gắng vì em nhỏ
Và hai chị lớn cũng chỉ vì em.
Charles Péguy
Nguyên tác: “Le Porche du Mystère de la deuxième vertu”, 1912
Đình Chẩn dịch, Chúa nhật I, Mùa Vọng 2023.